“De stier moet wat vrouwelijk gezelschap, daar wordt hij rustig van.” Aan het woord is Kees Hietberg: “Van koeien kun je heel veel leren.” De eerste echt koude dag in het najaar van 2023 gingen Nienke en Theo op bezoek bij Kees en Todien, leveranciers van bijzonder smaakvol vlees aan het voedselcollectief Eet Lokaal in Wijhe.
In de laatste vergadering van ELW was Nienke’s idee om een nieuwsbrief te starten en de banden tussen afnemers en leveranciers te versterken met veel instemming begroet. Er is besloten om elk kwartaal een nieuwbrief uit te brengen en telkens een andere leverancier in het zonnetje te zetten. We gaan van start met Kees en Todien Hietberg van vleesveeboerderij Het Weulink (limousin-oost.nl) aan de Waterstraat 27 in Wijhe.
Historie
Kees is fokker in hart en nieren en heeft, toen hij nog een melkveebedrijf had, de hele wereld over gereisd op zoek naar goede stieren voor kunstmatige inseminatie. Hij heeft een kennersoog als het gaat om de waardevolle eigenschappen van een koe of stier. Op zijn huidige vleesveeboerderij is er alleen sprake van natuurlijke dekking.
Toen Kees en Todien nog melkveehouders waren, hadden ze verwacht dat in ieder geval een van hun drie zonen het bedrijf wel zou willen overnemen, maar dat liep anders. De zonen konden goed leren en gingen hun eigen weg. Lang verhaal kort: Kees stapte vanwege problemen met zijn heup en vanuit zijn passie voor de koe over van een melkveebedrijf naar een vleesveeboerderij. “Vleeskoeien hoef je niet te melken, hè?”, zegt-ie met een lach. Vleeskoeien hoeven ook niet te “presteren” omdat ze veel melk moeten geven.
Kees vervangt elke drie jaar zijn stier om inteelt van zijn kalveren te voorkomen. De dieren worden gehouden op dertien hectare grasland, gelegen rondom de vleesveeboerderij. De dieren lopen zoveel mogelijk buiten en kunnen in de wintermaanden gebruik maken van een ruime stalling. De koeien, kalveren en de fokstier vinden daar samen onderdak. Kees en Todien hebben bewust voor het Limousin-ras gekozen: “Vanwege de natuurlijke ras- en vleeseigenschappen, met name de marmering van het vlees en het fraaie uiterlijk met sprekende koppen”. Het Limousin-ras komt oorspronkelijk uit de voormalige provincie in Midden-Frankrijk met de gelijknamige naam: Limousin.
Waarom smaakt dat vlees zo goed?
Natuurlijk wilden we beter begrijpen waarom dat vlees van Limousin-Oost zo goed smaakt en waarom het smaakverschil zo groot is met het vlees uit de super. In kort bestek komt het erop neer dat Limousin-Oost een goede balans heeft gevonden tussen de mogelijkheden in het bedrijf/het bestaan van de boer, de kwaliteit van het vlees, wet- en regelgeving, en de wensen van de consument. De kwaliteit van het vlees wordt vooral bepaald door:
- het ras: binnen de vleesrassen staat de Limousin bekend als één van de smakelijkste rassen, dit komt door de fijne marmering (dooradering met vet).
- het fokken (kenmerken ras, voorkomen van inteelt)
- het voedsel (de bodemkwaliteit en twintig verschillende grassen, klavers en kruiden van eigen land of waar nodig bijvoer uit de eigen streek)
- de groeiperiode van de koe (alleen vrouwelijke runderen van 3 jaar)
- de slacht (het vlees moet na de slacht twee weken besterven bij een vaste lage temperatuur).
Op de website van Limousin-Oost en op deze pagina wordt meer in detail uitgelegd waarom deze factoren van belang zijn.
Behandeling van de koeien
Het Limousin-ras heeft een eigen karakter: “je kunt ze niet niet dwingen, maar moet ze verleiden,” zegt Kees. Je kunt ook niet gaan sjorren aan een stier van 1500 kg. De behandeling van een klauw waar een steentje in zit, het kalveren, het vervoer naar het slachthuis, het vraagt dagen voorbereiding. Kees gebruikt geen antibiotica of hormonen. Het blauwtongvirus trof onlangs zes koeien, maar ze hebben het overleefd. Hier is geen vaccin of antibiotica voor, de getroffen koeien worden behandeld met pijnstilling.
Samenwerking met Eet Lokaal in Wijhe
Kees is tevreden met de samenwerking met Eet Lokaal in Wijhe, als er verbeterpunten waren dan had hij dat wel gezegd, “zo ben ik dan ook wel weer,” zeg hij.
Recept: Limousin stoofpotje voor 4 personen
Zo rond de kerst is er wellicht wat meer tijd voor de deelnemers van Eet Lokaal in Wijhe om een mooie maaltijd te bereiden op basis van het vlees van Limousin-Oost. Todien gaf het volgende recept mee: Limousin-stoofpotje voor 4 personen (pdf download).
Door Theo Labrujere (auteur) en Nienke Nijboer (foto’s) van Eet Lokaal in Wijhe, 22 november 2023.